Blog Systemisch kijken naar kinderen

Studiedag: om kinderen en hun families nóg beter te begrijpen

Maandag 9 mei was een bijzondere dag. Mieke Kox, Trainer en Systemisch Coach, was er om ons inzichten te geven in onszelf en elkaar. Maar vooral in hoe we onze Blooming Kids en hun ouders beter kunnen begrijpen. Middels theorie en oefeningen leerden we hoe belangrijk het is om door het (lastige) gedrag van kinderen heen te kijken, zodat je werkelijk kunt zien wat er speelt. Want pas dan kunnen we er nog meer voor jullie kinderen zijn. 

Het familiesysteem 

We begonnen de dag met een belangrijk onderdeel van systemisch kijken: het familiesysteem. We maken allemaal deel uit van verschillende tijdelijke systemen. Denk aan werk, de sportclub, de kinderopvang, je vriendengroep. Behalve je familiesysteem. Dat blijft. Altijd. Daarom is juist dit systeem waarschijnlijk ook zo sterk en belangrijk. 

Tot een familiesysteem behoren:

• De (levende) kinderen, maar ook miskramen, geaborteerde, afgestane of verzwegen kinderen;

• De ouders met hun broers (ooms) en zussen (tantes), ook die al overleden zijn, inclusief miskramen, geaborteerde, doodgeboren, weggegeven en vergeten kinderen;

• De vorige partners van de ouders;

• De grootouders, zonder hun broers en zusters met als uitzondering diegene een speciaal lot dragen;

• In uitzonderlijke gevallen de vorige partners van de grootouders;

• De overgrootouders

Naast personen die verbonden zijn aan het familiesysteem door een bloedband horen ook:

• Personen wiens verlies van fortuin of leven voordeel heeft opgeleverd;

• Slachtoffers van geweld, speciaal diegenen die vermoord zijn;

• Daders die binnen de familie slachtoffers hebben gemaakt. 

Kinderen als alarmlichtjes van het familiesysteem

Je kunt kinderen zien als de alarmlichtjes van het familiesysteem. Als zij knipperen, is er een verstoring. Als een kind gedrag vertoont dat moeilijk te veranderen of corrigeren is, kan het zijn dat je kind onbewust reageert op onverwerkte gevoelens van anderen uit hun omgeving. 

Voorbeelden van ‘knipperlicht’ gedrag:   

• Kind bemoeit zich met de relatie van de ouders
• Kind claimt de ouder
• Kind wordt vaak driftig of extreem boos
• Kind plast of poept nog regelmatig in zijn bed of broek
• Kind heeft het gevoel er niet bij te horen, weet zijn plek in het gezin niet te vinden
• Broertjes en zusjes zijn voortdurend met elkaar aan het vechten
• Kind vertoont onrustig gedrag
• Kind is onzeker, trekt zich vaak terug
• Kind wil sterk de controle behouden
• Kind heeft een negatief zelfbeeld
• Kind kan niet lang stilzitten en heeft een kort concentratievermogen
• Kind eet te veel of te weinig, moedwillig overgeven
• Ouders en kinderen maken vaak ruzie
• Ouder wordt diep geraakt door het gedrag van een kind
• Ouder wordt buitenproportioneel kwaad of verdrietig
• Ouder vindt het moeilijk om grenzen te stellen en te bewaken
• Ouder kan niet de vinger leggen op wat er met het kind aan de hand is
• Ouder voelt zich overvraagt als opvoeder
• Ouder is sterk controlerend
• Ouder is (emotioneel) afwezig
• Er is geen natuurlijk respect tussen ouder en kind

Oefeningen

Na de theoretische uitleg deden we oefeningen met elkaar. Zo liet Mieke ons bijvoorbeeld ervaren hoe we onszelf zien en voelen ten opzichte van onze ouders en familie. En we deden een oefening als groep in een kring waarbij we zonder praten moesten ervaren hoe we het vonden dat een collega buiten de groep werd geplaatst. Daar mochten we vervolgens - ook zonder te praten - naar handelen door bijvoorbeeld naar diegene toe te lopen of juist in de kring, bij de rest van de groep te blijven. 

Evalueer en leer

Na afloop van iedere oefening gingen we evalueren. Het is verrassend en leerzaam hoe totaal verschillende gedachten en gevoelens er spelen en hoe anders de reacties van een ieder kunnen zijn op hoe je handelt op bepaalde situaties vanuit je eigen ervaringen uit jouw verleden. 

Gastgezin
Na een heerlijke lunch en de nodige gezelligheid kwam er een gastgezin met een hulpvraag. Moeder, zoon en dochter mochten aan de hand van oefeningen ervaren wat er in hun gezin en familie speelde. Wij keken toe vanaf de zijlijn. Het was emotioneel, heftig, leerzaam en mooi tegelijkertijd. Zo leerden we bijvoorbeeld over de invloed van het verleden van mama op het knipperlicht gedrag van de kinderen. 

Nieuwe inzichten
Het was een dag vol inspiratie. Een dag waaruit we vooral uit ons hoofd werden gehaald en écht konden voelen en ervaren. Dat is moeilijk op papier zetten. Maar we kunnen je vertellen dat we bijzonder verrast waren en dat er heel wat inzichten kwamen kijken. 

Een ervaring die we iedereen aanraden. En die ons en de manier waarop we naar kinderen kijken verder heeft verrijkt. 

Meer weten over systemisch werk?

Wil je meer weten over wat systemisch werk jou en wellicht je gezin kan bieden? Eigenaresse Jessica Kalwij vertelt je er graag meer over. Ze kan je ook in contact brengen met onze coach Mieke. Je kunt haar mailen via: info@bloomingkids.nl. 

Vervolg 
Onze studiedag een halfjaar later was een verdieping op deze dag. Lees hier verder over systemisch kijken en familieopstellingen met paarden.